L’IRHT vient de finir une campagne de numérisation à Beaune, ce qui nous donne l’occasion de faire le point sur les manuscrits musicaux en-ligne, de sa Bibliothèque Municipale. Pour le volume 3 du CMN, Christian Meyer avait déjà repéré dix manuscrits contenant de la notation musicale et le pré-inventaire en ligne du CMN en contient 11. Sur ces 11 manuscrits, 8 ont été mis en ligne sur le site de la BVMM : Ms. 13, Ms 17, Ms 26, Ms 32, Ms 35, Ms 44, Ms 52, Ms 63,

 

Nous avons repéré en plus 3 autres manuscrits contenant de la notation musicale dont un particulièrement intéressant

Ms 2 : Missel du XVème siècle. 106r-128r Préfaces notées parfois enchainées du Sanctus. 123r-125r Pater noté

Ms 31 : Evangéliaire du XIVème siècle. 246r-246v Fragment du XIIIème ( ?) avec la prose Superne matris gaudia… n’ayant pas reçu sa notation musicale. Garde inférieur : Fragment d’un bréviaire noté du XIVème siècle.

Ms 36
Ar-Bv et 75r-76v Fragment d’un sacramentaire noté, en neume aquitain, du milieu du Xème siècle
1r-4v et 73r-74v Fragment d’un bréviaire du XIIème siècle
5r-72v   Missel pour les grandes fêtes, du XIVème siècle, contenant des messes votives

C’est ce fragment de sacramentaire qui va retenir toute notre attention. Il se compose de 4 folios qui ont été ajoutés comme garde supérieure et inférieure et nous pouvons le dater autour de 950.

Les 4 folios ont été placé de manière anarchique, nous les avons donc remis dans l’ordre liturgique de la manière suivante et les avons renommés comme il suit :

75r = ar
75v = av
Ar   = br
Av  = bv
Bv   = cr
Br   = cv
76r = dr
76v = dv

 

Contenu :

ar (75r) Dominica III Adventus : In. Gaudete in Domino simper… Col. Aurem tuam quaesumus Domine precibus nostris… Gr. Qui sedes domine super cherubim GrV. Qui regis Israel intende… All. Excita Domine potentiam... Of. Benedixisti Domine terram tuam... Scr. Devotionis nostrae tibi quaesumus domine hostia… Pref. VD. Qui tuo inenarrabili munereav (75v) Cm. Dicite pusillanimes confortamini... PostCom. Imploramus domine clementiam tuam ut haec divinaFeria IV Quatuor Temporum Adventus : In. Rorate caeli desuper… p. Caeli enarrant* Col. Presta quaesumus omnipotens deus ut redemptionis… Gr. Tollite portas principes vestras… GrV. Quis ascendet in montem… Col. Festina quaesumus domine ne tardaveris… Gr. Prope est Dominus omnibus

 

br (Ar) Dominica VII post Pentecosten : Int. Omnes gentes* p. Subiecit populos nobis* Col. Deus virtutum cuius est totum… Gr. Venite fili* GrV. Accedite ad eum* All. Eripe me de inimicis meis Deus… Of. Sicut in holocausto arietum... Co. Inclina aurem tuam… Secreta. Propitiare domine supplicationibus… Prephatio. VD. ut tibi contrite sacrificium… bv (Av) PostCom. Repleti sumus domine muneribus… Dominica VIII post Pentecosten : Int. Suscepimus deus* p. Magnus dominus* Col. Deus cuius prudential in sui… Gr. Esto mihi in Deum* GrV In te domine speravi* All. Te decet hymnus...et tibi reddetur… Of. Populum humilem* Co. Gustate et videte quoniam suavis…  Scr. Deus qui legalium differentiam hostiarum… Prephatio. VD. Et tuam misericordiam totis uiribus exorare… PostCom. [Tua] –cr (Bv)nos domine medicinalisDominica VIIII post Pentecosten : Int. Ecce Deus adiuvat me et Dominus… p. Deus in nomine tuo* Col. Largire nobis domine quaesumus semper spiritum… Gr. Domine dominus noster… All. Attendite populem meus in leigem meam*, (en marge) All. In te domine speravi ... accelera… Of. Iustitiae Domini* Co. Primum quaerite regnum DeiSecreta Suscipe munera quaesumus domine… Prephatio VD. Et tuam misericordiam exorarecv (Br) PostCom. Sit nobis domine reparatio… Dominica X post Pentecosten In. Dum clamarem ad Dominum* p. Exaudi domine orationem meam* Col. Pateant aures misericordiae tuae… Gr. Custodi me Domine* GrV. De vultu tuo* All. Exultate deo adiutori… Of. Ad te domine levavi* Co. Acceptabis sacrificium* Scr. Concede nobis haec quaesumus domine frequentare… Pref. VD. Et tibi debitam servitutem… PostCom. Tui nobis domine communio sacramenti

 

dr (76r) Dominica XIX post Pentecosten : Gr. Laetatus sum in his* GrV. Fiat pax in virtute* All. Qui timent dominum sperent in eum… All. Paratum cor meum… Of. Sanctificavit Moyses altare… Co. Tollite hostias et introit… Secreta Maiestatem tuam domine supplices deprecamur… Pref. VD. Per Christum dominum notrum qui vicit diabolum… PostCom. Sanctificationibus tuis omnipotens deus et vitia nostraDominica XX post Pentecosten : In. Salus populi ego sum* p. Attendite popule meus* Col. Dirigat corda nostra domine… Gr. Dirigatur oratio mea* GrV. Elevatio manuum mearum* All. Dominus regnavit exultet terra* All. Quoniam confirmata est… Of. Si ambulavero in medio tribulationis vivificabis* Co. Tu mandasti* Secreta Deus qui nos per huius sacrificii venerandadv (76v) Pref. VD. Et tuam maiestatem humiliter… PostCom. Gratias tibi referimus omnipotens DeusDominica XXI post Pentecosten : In. Omnia quae fecisti nobis domine* p. Magnus dominus* Col. Omnipotens et misericors deus universa… Gr. Oculi omnium* GrV. Aperis tu manum* All. Quoniam confirmata est… Of. Super flumina*  Co. Memento verbi tui servo tuo… Scr. Haec munera quaesumus domine quae oculis tuae… Pref. VD. Et te suppliciter exorare

 

Le sacramentaire a du être remanié, certains alleluia après la Pentecôte ont été barrés et remplacés par d’autres :

Malheureusement aucune de ces dispositions ne permettent de trouver une origine.

 

Le copiste a prévu des espaces pour les mélismes, ce qui veut dire que ce sacramentaire a été préparé pour recevoir une notation. Aussi nous pouvons constater la présence de deux mains pour l’écriture des neumes. La main qui a copié les neumes que nous retrouvons au folio br (Ar) pourraient très bien être de la même époque que le texte.

You need to be a member of Musicologie Médiévale to add comments!

Join Musicologie Médiévale

Email me when people reply –

Partnership

and your logo here...

 We need other partners !

 ----------------------------------

Soutenir et adhérer à l'Association Musicologie Médiévale !

Support and join The Musicologie Médiévale Association!

 
for
MM & MMMO